Toen de Jood op tafel kwam
Zat er een gebraden korstjes an.

Vier vragen over (oude) liedjes waar Joden in voorkomen

Melding

Voor mijn proefschrift, dat als werktitel heeft 'Het beeld van de Joden in de Nederlandse taal', ben ik op zoek naar straat-, spot- en gelegenheidsliedjes waar Joden in voorkomen. Zo zongen meisjes bij het touwtjespringen soms het volgende liedje:

			
	Eén, twee, drie, de Jood in de pot
	deksel erop en de deur op slot
	Kwam er een meisje [en] dat heette Saar
	keek in de pot en de Jood was gaar
	Toen de Jood op tafel kwam
	Zat er een gebraden korstjes an.
	Met wat peper en wat zout
	Oh, wat keek die Jood benauwd.
	Iet, wiet, waai weg.

Vraag 1
: van dit liedje bestaan diverse tekstvarianten. Welke variant kent u? En waar en wanneer zong of hoorde u dit liedje?

Een populair liedje op bruiloften was vroeger:


	[De] Joodse kalveren hebben geen staarten
	Hun staart is [?] van de tempel van Mozes 
	[variant:] Hun staart is de klepel van de klok

	Refrein: Onze vader Abraham die is dood.

	[De] Joodse kalveren hebben geen poten
	Hun poten zijn de pilaren van de tempel van Mozes

	Refrein

	[De] Joodse kalveren hebben geen poeperd
	Hun poeperd is de uitgang van de tempel van Mozes

	Refrein
		

Vraag 2: van dit liedje bestaan diverse tekstvarianten. Welke variant kent u? En waar en wanneer zong of hoorde u dit liedje?

Sommige kinderen zongen vroeger op straat, bij een spelletje:


	Schele jood, schele jood, schele jood, sta stil!
	En waarom zou ik stil gaan staan,
	Ik heb van mijn leven geen kwaad gedaan.
	Schele jood, schele jood, schele jood, sta stil!
		

Vraag 3: bij welk kinderspel werd dit liedje gezongen? Kent u tekstvarianten? En waar en wanneer heeft dit liedje gehoord?

Vraag 4: Er zijn vast nog veel meer straat-, spot- en gelegenheidsliedjes waarin Joden voorkomen. Welke kent u? Zet er svp bij waar en wanneer u die liedjes heeft leren kennen.

Voor de goede orde: de gevoeligheden rond dergelijke liedjes, die tegenwoordig al snel als discriminerend of aanstootgevend worden ervaren, zijn mij bekend, ook uit mijn eigen familie. Toch behoren ze tot ons culturele erfgoed. In mijn proefschrift zal ik ze met zorg van de juiste context voorzien.

Bij voorbaat veel dank voor uw medewerking!

Met vriendelijke groet,
Ewoud Sanders

Rechtstreeks mailen kan ook via www.ewoudsanders.nl/contact.html

Persoonlijke gegevens
Naam

E-mailadres

Geboortejaar

Geboorteplaats